Դարևսկու վահանագլուխ իժ - Гадюка Даревского - Vipera darevskii

Դարևսկու վահանագլուխ իժ (Vipera darevskii), Դարևսկու իժ - իժերի ընտանիքի իժերի ենթաընտանիքի օձ։ Տարբեր հետազոտողների կողմից դասվում է Vipera կամ Pelias ցեղին։ 
Հանդիպում է Շիրակի մարզում. Ջավախք-Աշոցքի աշխարհագրական մարզի բնաշխարհիկ է։ Տարածված է ցուրտ ու խոնավ տափաստանամարգագետնային բուսականությամբ քարքարոտ կենսավայրերում։
Մարմինը հաստ է, երկարությունը՝ 13-42 սմ, պոչը՝ 6-8 անգամ կարճ։ Էգերը խոշոր են արուներից։ Գլոիխը տարանջատված է մարմնից և ծածկված է հարթ վահանիկներով։ Աչքերը խոշոր են՝ մուգ գորշավուն ծիածանաթաղաթով, բիբը՝ օվալաձև, ուղղահայաց։ Գլխի ճակատային վահանակի վրա առկա է տձև կամ երկայնակի ձգված խալ։ Սև խալեր կան նաև սպիտակավուն կամ գորշ շրթնային վահանիկների վրա
Սնվում է մանր հոդվածոտանիներով (մորեխներ, ծղրիդներ) և մանր ողնաշարավորներով (մողեսներ, մանր կրծողներ)։ Ձմեռում է աշնան երկրորդ կեսից գարնան կեսերը։
Օգտակար է. կարգավորում է միջատների և կրծողների թվաքանակը։ Պահպանության նպատակով խնամվում է անազատ պայմաններում։
________________________
Դարևսկու վահանագլուխ իժը թունավոր է, թույնը հեմատոտոկսիկ է (ազդում է արյունատար համակարգի վրա) Այս օձի թույնը մեծ (մահացու) վտանգ է ինչպես կենդանիների, այնպես էլ մարդկանց համար: Տուժածի մոտ արյունը սկսում է չմակարդվել և վերջինս մահանում է տարբեր օրգանների մեջ արյան բազմաթիվ զեղումներից:
-----------------------------------------
Օձի տվյալ տեսակը գրանցված է կարմիր գրքում՝ կանգնած է վերացման վտանգի առաջ:

Гадюка Даревского (лат. Vipera darevskii) — ядовитая змея из семейства гадюковые. Своё название получила в честь известного герпетолога Ильи Сергеевича Даревского, обнаружившего первые экземпляры этого вида в Армении.
Гадюка Даревского имеет желтовато-серый или желтовато-коричневый окрас. По спине вдоль тела проходит бурая зигзагообразная полоса, по бокам — по одному ряду тёмных слабозаметных пятен. Брюхо черноватое со светлой окантовкой брюшных щитков. Новорождённые особи имеют типичную для данного вида окраску.
Продолжительное время оставалась известной лишь одна популяция в субальпийских и альпийских лугах на северо-западе Армении, в марзе Ширак, в юго-восточной части Джавахкского хребта. Типовое местонахождение — гора Лнгли, Мокрые горы, Ашоцкский марз Армении. Обитают гадюки на высоте 2600—3000 м над уровнем моря, на каменных осыпях, выходящих прямо из-под снега.[4]. Недавно обнаружены два местонахождения этого вида в северо-восточной Турции: в 2 км к востоку от деревни Закерия и окрестностях села Пософ (и то, и другое в провинции Артвин).
Гадюки Даревского питаются полёвками, саранчовыми, скальными ящерицами.
Гадюка встречается крайне редко и стоит под угрозой исчезновения. Вид узкоареален, включён в Красную книгу МСОП (категория R).

________________________
Гадюка ядовита, как и другие ядовитые змеи. Яд гемотоксический (воздействует накровь и кроветворные органы). Укусы представляют собой большую опасность для животных и человека. Укушенные животные погибают от несворачиваемости крови и многочисленных кровоизлияний во внутренние органы.
-----------------------------------------

Vipera darevskii is a small venomous viper species endemic to northwestern Armenia, northeastern Turkey, and possibly also adjacent southern Georgia. No subspecies are currently recognized.
The specific name, darevskii, is in honor of Russian herpetologist Ilya Sergeyevich Darevsky.
Darevsky's viper is a relatively small venomous snake. Its bite is painful and will cause local swelling, but appears not to be life-threatening to adult humans.
The dorsal surface of V. darevskii has a light brown to grey background color, with a dark brown to black (often broken) zigzag pattern along the back, and a single row of small dark blotches on each side of the body.
Like all other snakes, Darevsky's viper is a predator. It forages on lizards, small rodents, and orthopterans. Due to the potent venom, the digestion process is very fast. Digestion of fuzzy rats in vipers kept at 4–7 °C (39-45 °F) lasted only 3 days. A speculation exists that these snakes need a lot of food.
This mountainous snake is only known from the southwestern Dzavakhety Mountains in Shirak Marz of Armenia, on Madatapa, Javakheti Ridge, Erusheti Mountains and Akhaltsihe Highland Georgia and the east of the Artvin Province and Ardahan Province of Turkey.
Slopes of ridges supporting Darevsky's viper are being regularly used by local residents as pasture for domestic cattle, and are being mowed. Currently the major part of the habitat of this snake in Armenia is included in the Lake Arpi National Park.